Cách kiểm tra, thiết lập và xóa biến môi trường trong Ubuntu | Hướng dẫn đầy đủ

By 佐川 直弘 | Naohiro Sagawa (運営者)

※記事内に広告を含みます。Amazonアソシエイトとして適格販売により収入を得ています。　

1. Giới thiệu

Trong các bản phân phối Linux, bao gồm cả Ubuntu, các biến môi trường đóng vai trò quan trọng trong việc thiết lập hệ thống và ứng dụng. Chúng giúp tùy chỉnh và tối ưu hóa hoạt động của hệ thống và chương trình. Bài viết này sẽ hướng dẫn chi tiết cách kiểm tra, thiết lập, xóa và ứng dụng các biến môi trường trong Ubuntu theo từng bước. Nội dung được trình bày rõ ràng với các lệnh cụ thể để người mới bắt đầu có thể thực hành, đồng thời cũng cung cấp thông tin hữu ích cho quản trị viên hệ thống và nhà phát triển.

2. Biến môi trường là gì?

Biến môi trường là các biến được hệ thống hoặc chương trình tham chiếu đến, lưu trữ các giá trị cấu hình cụ thể để điều chỉnh hành vi hoạt động. Nhờ đó, một chương trình có thể hoạt động khác nhau hoặc thay đổi thiết lập hệ thống một cách linh hoạt.

Các ứng dụng cụ thể của biến môi trường

Biến môi trường hữu ích trong các trường hợp sau:

• PATH: Lưu danh sách các thư mục chứa các tệp thực thi. Nhờ đó, bạn có thể chạy lệnh mà không cần nhập đầy đủ đường dẫn.
• HOME: Chỉ định thư mục cá nhân của người dùng, giúp truy cập các thiết lập và tệp cá nhân.
• LANG: Quản lý cài đặt ngôn ngữ của hệ thống, quyết định ngôn ngữ hiển thị của chương trình và tin nhắn hệ thống.

3. Cách kiểm tra biến môi trường

Có nhiều lệnh giúp kiểm tra các biến môi trường hiện có. Chúng cho phép bạn xem các biến đang được thiết lập trong phiên làm việc hiện tại hoặc kiểm tra giá trị của một biến cụ thể.

Kiểm tra giá trị của một biến môi trường cụ thể

Để kiểm tra giá trị của một biến môi trường, sử dụng lệnh echo như sau:

echo $PATH

Lệnh này sẽ hiển thị danh sách thư mục trong biến PATH, giúp bạn biết các thư mục nào đang được tìm kiếm khi chạy lệnh.

Kiểm tra tất cả các biến môi trường

Để xem toàn bộ biến môi trường trong phiên làm việc hiện tại, bạn có thể sử dụng lệnh env hoặc printenv.

env

Lệnh này sẽ hiển thị danh sách tất cả các biến môi trường và giá trị của chúng. Ngoài ra, bạn cũng có thể sử dụng export -p để xem danh sách các biến môi trường đã xuất.

4. Cách thiết lập biến môi trường

Thiết lập biến môi trường tạm thời

Để thiết lập một biến môi trường tạm thời, bạn có thể sử dụng lệnh export. Tuy nhiên, biến này chỉ tồn tại trong phiên làm việc hiện tại và sẽ bị xóa khi đóng terminal.

export MY_VARIABLE="hello"

Lệnh này đặt giá trị “hello” cho biến MY_VARIABLE. Khi bạn đóng terminal, biến này sẽ bị xóa.

Thiết lập biến môi trường vĩnh viễn

Để thiết lập một biến môi trường vĩnh viễn, bạn cần ghi nó vào tệp .bashrc hoặc .profile. Cách này giúp biến môi trường tồn tại ngay cả sau khi khởi động lại hệ thống.

1. Thêm vào .bashrc:

echo 'export MY_VARIABLE="hello"' >> ~/.bashrc

2. Thêm vào .profile:

echo 'export MY_VARIABLE="hello"' >> ~/.profile

Sau khi chỉnh sửa, bạn cần nạp lại tệp để thay đổi có hiệu lực.

source ~/.bashrc

Sau khi thực hiện, biến sẽ được giữ lại ngay cả sau khi khởi động lại hệ thống.

5. Cách xóa biến môi trường

Xóa biến môi trường bằng lệnh unset

Nếu bạn muốn xóa một biến môi trường đã thiết lập, sử dụng lệnh unset như sau:

unset MY_VARIABLE

Lệnh này sẽ xóa MY_VARIABLE khỏi phiên làm việc hiện tại.

Xóa biến môi trường bằng export -n

Một cách khác để xóa biến môi trường là sử dụng lệnh export -n:

export -n MY_VARIABLE

Lệnh này cũng giúp vô hiệu hóa biến môi trường đã đặt trước đó.

6. Ứng dụng thực tế của biến môi trường

Sử dụng biến môi trường trong script

Biến môi trường có thể được sử dụng trong script để tùy chỉnh hoạt động của chương trình. Ví dụ, đoạn script dưới đây sẽ kiểm tra giá trị của MY_VARIABLE và thực hiện hành động tương ứng.

#!/bin/bash
if [[ $MY_VARIABLE == "production" ]]; then
  echo "Đây là môi trường sản xuất"
else
  echo "Đây là môi trường phát triển"
fi

Nhờ biến môi trường, bạn có thể thay đổi hành vi của script một cách linh hoạt.

Thiết lập biến môi trường cho toàn hệ thống

Để đặt biến môi trường trên toàn hệ thống, bạn có thể chỉnh sửa tệp /etc/environment. Các biến môi trường trong tệp này sẽ áp dụng cho tất cả người dùng và shell trên hệ thống.

sudo nano /etc/environment

Thêm dòng sau vào tệp:

MY_VARIABLE="hello"

Sau khi lưu lại, khởi động lại hệ thống để các thay đổi có hiệu lực.

7. Xử lý sự cố

Biến môi trường không được áp dụng

Nếu biến môi trường bạn thiết lập không có hiệu lực, hãy thử nạp lại tệp cấu hình bằng lệnh sau:

source ~/.bashrc

Ngoài ra, bạn có thể khởi động lại terminal để kiểm tra xem biến có được áp dụng không.

Biến môi trường bị mất sau khi khởi động lại

Nếu biến môi trường bị mất sau khi khởi động lại, có thể do nó chưa được thêm đúng vào .bashrc hoặc .profile. Hãy kiểm tra lại các tệp này và đảm bảo biến được đặt đúng.

cat ~/.bashrc

Nếu biến chưa được lưu, hãy thêm lại và sử dụng source để nạp lại.

8. Kết luận

Việc kiểm tra và thiết lập biến môi trường trong Ubuntu là một kỹ năng quan trọng giúp tối ưu hóa quản lý hệ thống và phát triển phần mềm. Bài viết này đã cung cấp hướng dẫn chi tiết cùng với các lệnh thực tế để bạn dễ dàng áp dụng trong công việc hàng ngày. Hãy thử sử dụng và tận dụng sức mạnh của biến môi trường để nâng cao hiệu suất làm việc của bạn!