By 佐川 直弘 | Naohiro Sagawa (運営者)

※記事内に広告を含みます。Amazonアソシエイトとして適格販売により収入を得ています。　

1. Giới thiệu

Ubuntu là một hệ điều hành mã nguồn mở dựa trên Linux, được sử dụng rộng rãi từ cá nhân đến vận hành máy chủ đám mây. Trong quản lý hệ thống, quản lý người dùng là một nhiệm vụ cơ bản và quan trọng.
Bài viết này sẽ hướng dẫn cách sử dụng lệnh adduser để thêm người dùng mới, cách xóa người dùng và cấp quyền quản trị trên Ubuntu. Đặc biệt, nội dung được thiết kế dành cho người mới bắt đầu đến trung cấp, với hướng dẫn chi tiết từng bước để giúp những ai chưa quen với thao tác lệnh dễ dàng hiểu và thực hành.

2. Quản lý người dùng trên Ubuntu là gì?

Quản lý người dùng trên Ubuntu là quá trình thêm nhiều người dùng vào hệ thống và cấp quyền truy cập phù hợp cho từng người. Để đảm bảo tính bảo mật và hiệu quả của hệ thống, việc thiết lập quyền truy cập riêng biệt cho mỗi người dùng là rất quan trọng.

Đặc biệt, quản trị viên (người có quyền sudo) cần quản lý người dùng một cách hợp lý để duy trì tính an toàn của toàn bộ hệ thống. Trong bài viết này, chúng tôi sẽ giới thiệu cách quản lý người dùng đơn giản và hiệu quả bằng lệnh adduser.

3. Cơ bản về lệnh adduser

Lệnh adduser là một giao diện cấp cao giúp tạo người dùng trên Ubuntu. So với lệnh useradd, adduser thân thiện hơn với người dùng và dễ sử dụng, đặc biệt đối với người mới bắt đầu.

Ví dụ, để thêm người dùng mới có tên “testuser”, bạn có thể chạy lệnh sau:

sudo adduser testuser

Lệnh này sẽ tạo người dùng “testuser”, đồng thời tự động tạo thư mục chính của họ. Ngoài ra, hệ thống sẽ yêu cầu nhập mật khẩu và một số thông tin tùy chọn như tên đầy đủ.

4. Các bước thêm người dùng mới bằng adduser

1. Mở terminal (Ctrl + Alt + T).
2. Nhập lệnh sau:

   sudo adduser tên_người_dùng

Trong đó, “tên_người_dùng” là tên của người dùng mà bạn muốn tạo.

3. Hệ thống sẽ yêu cầu bạn nhập mật khẩu. Hãy nhập một mật khẩu mạnh và xác nhận lại.
4. Nhập thông tin như tên đầy đủ, số điện thoại (có thể bỏ qua nếu không cần thiết).
5. Cuối cùng, hệ thống sẽ hiển thị một thông báo xác nhận. Nếu không có vấn đề gì, người dùng mới sẽ được tạo thành công.

Về bảo mật, bạn nên sử dụng mật khẩu mạnh, tránh những mật khẩu đơn giản hoặc dễ đoán. Hãy kết hợp chữ cái, số và ký tự đặc biệt để tăng cường độ bảo mật.

5. Tùy chỉnh tạo người dùng với adduser

Lệnh adduser cung cấp nhiều tùy chọn để tùy chỉnh quá trình tạo người dùng. Dưới đây là một số tùy chọn phổ biến.

• -d: Chỉ định thư mục chính của người dùng.

  sudo adduser -d /custom/home tên_người_dùng

• -s: Xác định shell đăng nhập.

  sudo adduser -s /bin/zsh tên_người_dùng

• -G: Thêm người dùng vào nhóm cụ thể.

  sudo adduser -G sudo tên_người_dùng

Bằng cách kết hợp các tùy chọn này, bạn có thể tùy chỉnh cài đặt người dùng theo nhu cầu.

6. Quản lý người dùng bằng GUI

Nếu bạn không quen với dòng lệnh, bạn cũng có thể sử dụng giao diện đồ họa (GUI) của Ubuntu để quản lý người dùng.

1. Mở cài đặt và chọn tab “Người dùng”.
2. Nhấn vào “Mở khóa” và nhập mật khẩu quản trị.
3. Nhấn vào nút “Thêm người dùng” và nhập thông tin cần thiết.

GUI giúp người mới sử dụng Ubuntu dễ dàng thao tác mà không cần lệnh terminal.

7. Cấp quyền quản trị cho người dùng mới

Người dùng có quyền quản trị có thể thực hiện các thao tác quan trọng bằng lệnh sudo. Để cấp quyền quản trị cho người dùng mới, sử dụng lệnh sau:

sudo usermod -aG sudo tên_người_dùng

Lệnh này sẽ thêm người dùng vào nhóm sudo, cho phép họ thực hiện các lệnh quản trị. Lưu ý, chỉ cấp quyền này cho những người dùng đáng tin cậy để đảm bảo bảo mật hệ thống.

8. Xóa người dùng với lệnh deluser

Người dùng không còn cần thiết có thể được xóa bằng lệnh deluser.

Để xóa một người dùng, sử dụng lệnh:

sudo deluser tên_người_dùng

Nếu bạn muốn xóa cả thư mục chính của người dùng, hãy dùng lệnh sau:

sudo deluser --remove-home tên_người_dùng

Trước khi xóa, hãy đảm bảo sao lưu dữ liệu quan trọng, vì các tệp bị xóa có thể không thể phục hồi.

9. Lỗi thường gặp và cách khắc phục

Cách xử lý lỗi phổ biến:

• Nếu bạn nhận được lỗi “Thiếu quyền” khi chạy lệnh, có thể bạn chưa có quyền sudo. Hãy liên hệ quản trị viên để cấp quyền hoặc tự thêm vào nhóm sudo.
• Nếu bạn gặp lỗi “Người dùng đã tồn tại” khi chạy adduser, hãy thử một tên người dùng khác.

Để kiểm tra xem người dùng đã được tạo thành công hay chưa, bạn có thể sử dụng lệnh:

grep tên_người_dùng /etc/passwd

10. Kết luận

Quản lý người dùng trên Ubuntu là một phần quan trọng để đảm bảo bảo mật và hiệu quả hệ thống. Sử dụng lệnh adduser, bạn có thể dễ dàng thêm, tùy chỉnh và cấp quyền cho người dùng. Ngoài ra, phương pháp GUI cũng rất hữu ích cho những ai không quen với dòng lệnh.

Hy vọng bài viết này giúp bạn hiểu rõ về quản lý người dùng trên Ubuntu và áp dụng hiệu quả vào hệ thống của mình.