1. Địa chỉ IP tĩnh là gì?
Khái niệm cơ bản về địa chỉ IP tĩnh
Địa chỉ IP là một số duy nhất được sử dụng để nhận diện từng thiết bị trong mạng. Trong hầu hết các môi trường mạng, DHCP (Giao thức Cấu hình Máy chủ Động) được sử dụng để gán địa chỉ IP động. Tuy nhiên, trong một số trường hợp nhất định, sử dụng “địa chỉ IP tĩnh” có thể là một lựa chọn hiệu quả. Địa chỉ IP tĩnh giúp thiết bị giữ nguyên địa chỉ IP ngay cả khi được kết nối lại, cho phép truy cập ổn định mà không thay đổi địa chỉ.
Lợi ích của địa chỉ IP tĩnh
Các lợi ích chính của địa chỉ IP tĩnh bao gồm:
- Kết nối ổn định: Vì địa chỉ IP không thay đổi ngay cả sau khi khởi động lại hoặc kết nối lại, các thiết bị như máy chủ, máy in, và bộ lưu trữ mạng (NAS) có thể duy trì kết nối ổn định.
- Quản lý truy cập dễ dàng: Việc cấu hình truy cập từ xa hoặc chuyển tiếp cổng trở nên đơn giản hơn. Ví dụ, khi thiết lập kết nối SSH hoặc Remote Desktop, sử dụng cùng một địa chỉ IP giúp việc cấu hình trở nên dễ dàng hơn.
- Cải thiện bảo mật mạng: Bằng cách sử dụng địa chỉ IP tĩnh, bạn có thể dễ dàng giới hạn quyền truy cập vào các thiết bị cụ thể, giúp tăng cường bảo mật mạng.
2. Chuẩn bị cài đặt địa chỉ IP tĩnh trên Ubuntu
Kiểm tra phiên bản Ubuntu
Trước tiên, vì phương pháp thiết lập địa chỉ IP tĩnh có thể khác nhau tùy thuộc vào phiên bản Ubuntu, hãy kiểm tra phiên bản hiện tại bằng lệnh sau:
lsb_release -aTừ Ubuntu 17.10 trở đi, công cụ cấu hình mạng Netplan đã được giới thiệu. Netplan sử dụng tệp cấu hình định dạng YAML để giúp việc cài đặt mạng trở nên đơn giản hơn.
Kiểm tra và cài đặt Netplan
Để kiểm tra xem Netplan đã được cài đặt hay chưa, sử dụng lệnh sau:
netplan --versionNếu Netplan chưa được cài đặt, hãy sử dụng lệnh sau để cài đặt:
sudo apt install netplan.ioSau khi hoàn tất bước này, bạn đã sẵn sàng để cấu hình địa chỉ IP tĩnh.
3. Hướng dẫn cài đặt địa chỉ IP tĩnh bằng Netplan
Tạo tệp YAML
Để cấu hình địa chỉ IP tĩnh bằng Netplan, trước tiên bạn cần tạo một tệp cấu hình. Các tệp cấu hình của Netplan thường được lưu trong thư mục /etc/netplan/. Tên tệp có thể tùy chỉnh, nhưng tốt nhất nên sử dụng định dạng số như “99-config.yaml”. Sử dụng lệnh sau để tạo và mở tệp bằng trình soạn thảo:
sudo nano /etc/netplan/99-config.yamlChỉnh sửa tệp YAML
Sau khi tạo tệp, thêm nội dung sau để cấu hình địa chỉ IP tĩnh:
network:
version: 2
renderer: networkd
ethernets:
enp3s0:
dhcp4: false
addresses: [192.168.1.100/24]
gateway4: 192.168.1.1
nameservers:
addresses: [8.8.8.8, 1.1.1.1]enp3s0là tên giao diện mạng. Sử dụng lệnhip addrđể kiểm tra tên chính xác của giao diện.addresseslà địa chỉ IP tĩnh cần đặt cùng với subnet mask (ví dụ: 192.168.1.100/24).gateway4là địa chỉ IP của bộ định tuyến (router).nameserverschứa danh sách các máy chủ DNS. Bạn có thể sử dụng DNS của Google (8.8.8.8) hoặc các máy chủ khác.
Lưu và áp dụng cài đặt
Sau khi chỉnh sửa tệp YAML, lưu lại và áp dụng cài đặt bằng lệnh sau:
sudo netplan applyLệnh này sẽ cấu hình lại mạng và áp dụng địa chỉ IP tĩnh.
4. Kiểm tra và khắc phục sự cố
Cách kiểm tra cấu hình
Để kiểm tra xem địa chỉ IP tĩnh đã được áp dụng chính xác hay chưa, sử dụng lệnh sau:
ip addr show enp3s0Lệnh này sẽ hiển thị địa chỉ IP được gán cho giao diện enp3s0, giúp bạn xác nhận xem cấu hình có chính xác không.
Các lỗi thường gặp và cách khắc phục
Lỗi thụt đầu dòng (Indentation error)
Tệp YAML rất nhạy cảm với khoảng cách đầu dòng. Nếu có lỗi như “Error in network definition”, hãy kiểm tra lại xem khoảng trắng đầu dòng có đúng không.
Kết nối mạng không ổn định
Nếu kết nối mạng trở nên không ổn định sau khi thiết lập địa chỉ IP tĩnh, nguyên nhân phổ biến là xung đột địa chỉ IP. Hãy kiểm tra xem địa chỉ IP đã đặt có bị trùng với thiết bị khác trong mạng hay không và thay đổi nếu cần.
Không thể kết nối internet sau khi cấu hình
Nếu bạn không thể kết nối internet sau khi áp dụng cài đặt Netplan, hãy thử kiểm tra lại gateway và DNS bằng các lệnh sau:
ip routeLệnh này sẽ hiển thị thông tin về gateway hiện tại. Đảm bảo rằng địa chỉ gateway đúng với địa chỉ bộ định tuyến của bạn.
Để kiểm tra máy chủ DNS, sử dụng lệnh sau:
cat /etc/resolv.confNếu DNS không được cấu hình đúng, hãy chỉnh sửa lại tệp YAML và thử lại.
5. Cấu hình địa chỉ IP tĩnh trên Ubuntu bằng Network Manager
Sử dụng giao diện đồ họa (GUI) để thiết lập IP tĩnh
Ngoài cách sử dụng Netplan, bạn cũng có thể cấu hình địa chỉ IP tĩnh thông qua Network Manager. Phương pháp này phù hợp với những người không quen với dòng lệnh.
- Mở Settings (Cài đặt) và chọn Network (Mạng).
- Nhấp vào biểu tượng bánh răng ⚙ bên cạnh kết nối mạng mà bạn muốn thay đổi.
- Chuyển sang tab IPv4 và chọn Manual (Thủ công).
- Nhập địa chỉ IP, Netmask (Subnet Mask) và Gateway theo thông tin bạn muốn đặt.
- Nhập máy chủ DNS (ví dụ:
8.8.8.8,1.1.1.1). - Nhấn Apply để lưu cài đặt và kết nối lại mạng.
Cấu hình bằng dòng lệnh với nmcli
Nếu bạn thích sử dụng dòng lệnh, Network Manager cũng cung cấp công cụ nmcli để thiết lập IP tĩnh. Dưới đây là cách thực hiện:
1. Xem danh sách các kết nối mạng hiện tại:
nmcli connection show2. Thiết lập địa chỉ IP tĩnh cho kết nối:
nmcli connection modify "Wired connection 1" ipv4.addresses 192.168.1.100/243. Cấu hình gateway:
nmcli connection modify "Wired connection 1" ipv4.gateway 192.168.1.14. Cấu hình DNS:
nmcli connection modify "Wired connection 1" ipv4.dns "8.8.8.8,1.1.1.1"5. Đặt chế độ IP thành tĩnh:
nmcli connection modify "Wired connection 1" ipv4.method manual6. Áp dụng thay đổi:
nmcli connection up "Wired connection 1"6. Tổng kết
Trong bài viết này, chúng ta đã tìm hiểu về cách thiết lập địa chỉ IP tĩnh trên Ubuntu bằng nhiều phương pháp khác nhau:
- Sử dụng Netplan: Phù hợp với các phiên bản Ubuntu mới hơn (từ 17.10 trở đi).
- Sử dụng Network Manager (GUI): Dễ dàng hơn cho người mới bắt đầu.
- Sử dụng nmcli: Phương pháp dòng lệnh dành cho người dùng nâng cao.
Việc sử dụng địa chỉ IP tĩnh giúp tăng cường sự ổn định của mạng và dễ dàng hơn trong quản lý kết nối từ xa. Nếu bạn gặp bất kỳ sự cố nào trong quá trình thiết lập, hãy kiểm tra lại các thiết lập gateway, DNS và định dạng tệp YAML.
Hy vọng bài viết này sẽ giúp bạn dễ dàng thiết lập và quản lý địa chỉ IP tĩnh trên Ubuntu. Nếu bạn có câu hỏi hoặc cần hỗ trợ, đừng ngần ngại để lại bình luận bên dưới!